COPstukken | Dagelijkse update uit Glasgow

COPstukken | Dagelijkse update uit Glasgow

Donderdag 11 november

Om de klimaattop binnen te komen, loop ik eerst langs een grote stoet met activisten. Ze roepen leuzen, maken muziek, mediteren of doen acts om aandacht te vragen voor het klimaat. Ze staan buiten de hekken, en soms ook binnen de top. Het is makkelijk om hen af te doen als een stel herriemakers, maar zo zie ik klimaatactivisten niet. De druk van buiten zorgt er voor dat er binnen meer in beweging gezet wordt. Het handjevol onderhandelaars zou niet zoveel voor elkaar krijgen zonder alle andere 39.900 mensen die hier op en om de top rondlopen. Iedereen draagt verantwoordelijkheid.

Dat laatste bleek ook weer vandaag uit de ontmoetingen met Russische en Turkse delegaties. Turkije ratificeerde recentelijk het klimaatakkoord van Parijs, een belangrijke stap voor het land.

Ook Rusland zet stappen, zo beloven ze voor 2060 klimaatneutraal te zijn. Het land blijft echter wel erg vasthouden aan fossiele brandstoffen, en dan vooral aan gas. De Nord Stream 2 gaspijplijn blijft voor hen een belangrijk thema, we moeten hen ervan overtuigen dat deze op termijn eventueel ook kan worden ingezet voor groene waterstof.

Met oog op Europese klimaatdoelen kijken we in Europa nu heel kritisch naar deze grote investering. Want uiteindelijk moeten we zo snel mogelijk van de fossiele brandstoffen af. Hier moeten we de komende jaren aan werken.

De ballon is vol, maar hij moet nu vastgeknoopt worden.

Met de delegaties sprak ik over de Europese wetgeving die in de maak is om een koolstofheffing aan de grens in te voeren. Bedrijven die naar de Europese markt exporteren dezelfde prijs moeten betalen voor hun uitstoot als Europese bedrijven. Zo creëren we een gelijkspeelveld. Turkije en Rusland zijn twee landen die veel koolstofintensieve producten exporteren naar de Europese Unie.

De koolstofheffing is dus op hen van toepassing, tenzij ze zelf hun eigen uitstoot gaan belasten. En dat is stiekem ook het bijkomend doel van deze heffing: deze landen aanzetten om nationaal klimaatmaatregelen te nemen. Als rapporteur namens het Europees Parlement op deze wetgeving waren dit extra interessante meetings voor mij.

De laatste dagen van de top breken aan. ‘Het is de staat van verwarring’, kregen we vandaag te horen toen ik werd ge-update over de onderhandelingen. Het wordt tijd voor conclusies en besluiten. De ballon is vol, maar hij moet nu vastgeknoopt worden. Een risico dat ie nog leegloopt is er altijd, maar ik ga er niet vanuit.


Woensdag 10 november

De derde dag op de klimmaattop was wederom een lange en interessante. Vergaderen, overleggen, luisteren naar delegaties uit andere landen en tussen de bedrijven door een filmpje opnemen met de Europese sociaaldemocraten.

Een belangrijk thema op tafel is de samenwerking met landen buiten de EU ten aanzien van hernieuwbare energie. Maar liefst 40 GW aan energie via waterstof moet Europa buiten de EU gaan opwekken. En dat is veel. In een gesprek met de directeur voor Energie en Klimaatverandering van de Mediterraanse Unie Grammenos Mastrojeni, bespraken we mijn recente bezoek aan Marokko. Hier wordt momenteel een enorme zonne-installatie gebouwd die Europa van heel veel groene waterstofenergie kan voorzien. Lees hier meer over dat bezoek.

De wereld kijkt met grote interesse naar China. Het enorme industrieland komt maar moeilijk over de burg met klimaatbeloftes, de afwezigheid van president Xi Jingping hier in Glasgow bevestigt dat. Maar ik zie ook een andere kant: China heeft toegezegd in 2060 klimaatneutraal te zijn, dat is slechts tien jaar later dan de Europese Unie. En ook de vergadering met de Chinese delegatie met hun hoofdonderhandelaar Xie Zhenhua stemde me niet ontevreden. Nog beter werd het toen gisterenavond bleek dat China en de VS een gezamenlijke verklaring hebben uitgebracht waarin ze aankondigen om beter samen te werken op vlak van klimaatverandering.

En er is nog meer positief nieuws:

  • Er is gesproken over het verhogen van klimaatfinanciering, iets wat in Madrid voor velen taboe was.
  • Steeds meer beseffen dat we niet alleen onder de twee graden moeten blijven, maar dat we echt op die anderhalve graad moeten blijven mikken.

Dinsdag 9 november

De tweede dag op de top zit er bijna op. Na mijn dagelijkse COVID19-sneltest stond een dag vol bijzondere ontmoetingen op het programma.

De eerste meeting was met minister Sabra Ibrahim Noordeen van de Malediven. Deze kleine eilandstaat ervaart al heel lang de effecten van klimaatverandering. Het aantal vissen is sterk verminderd en de koraalriffen verliezen hun kleur. Als we zo doorgaan, lopen we het risico dat de Maladieven in 2050 voor 80% onbewoonbaar zijn. Het was erg confronterend maar ook nuttig om zo’n gesprek te hebben.

Er is veel geld nodig voor deze landen die nu al zo zwaar getroffen worden door de klimaatverandering om ze te kunnen aanpassen aan het veranderde klimaat. Klimaatfinanciering is een van de thema’s die op deze klimaattop op de agenda staan, in totaal moeten rijke landen zo’n honderd miljard euro beschikbaar stellen.

Later op de dag had ik gedachtewisselingen met delegaties uit o.a. de Verenigde Staten, Brazilië en Zuid-Korea. Stuk voor stuk interessante gesprekken. Zo bespraken we met de Braziliaanse delegatie over het recente akkoord om ontbossing te stoppen. Meer dan 100 wereldleiders ondertekenden dit akkoord enkele dagen geleden hier in Glasgow. Dat ook Brazilië dit pact ondertekende is echt goed nieuws: Het Amazonewoud ligt grotendeels in Brazilië en vormen de longen van onze aarde.

’s Middags hadden we onze dagelijkse briefing met de Europese vicevoorzitter, klimaatman en partijgenoot Frans Timmermans. Het is duidelijk dat er op deze klimaatconferentie een goede sfeer hangt, maar de echte resultaten laten voorlopig nog op zich wachten. Laten we hopen dat we daar de komende dagen verandering in komt. Ik hou jullie op de hoogte.


Maandag 8 november

De trein is vertrokken. Ik ben onderweg naar de klimaattop in Glasgow. De miezerregen vertroebelt het uitzicht over het Britse platteland, desondanks is het comfortabel om met de trein te reizen.

Vorige week begon de top. Regeringsleiders deden grote beloftes om te voorkomen dat de opwarming van de aarde niet boven de 1,5 graad uit zou komen. En de eerste stappen in de goede richting zijn gezet: zo spraken honderden landen af om te stoppen met ontbossing en beloofde Nederland eindelijk – net als vele andere landen – om niet langer fossiele energie te financieren. Maar we zijn er nog niet. Zoals Frans Timmermans zei: ‘dit is niet het einde van de wedstrijd, maar het begin van de tweede helft.’

Mijn doel deze week is om nauwlettend de onderhandelingen van de Europese Commissie te volgen en daarnaast wil ik ook met heel veel mensen praten over een belangrijk thema waar ik namens het Europees Parlement aan werk: de koolstofheffing aan de grens. Producenten die naar Europa exporteren gaan straks betalen voor hun CO2-uitstoot. Niet iedereen zit hierop te wachten, maar het is noodzakelijk om onze klimaatdoelen te halen. Ik ben er trots op dat Europa als eerste continent niet alleen klimaatbeloftes doet, maar er ook beleid van maakt.

Maar liefst 32 pagina’s telde de coronarichtlijn op de top

Overigens is het geen makkie om de top binnen te komen. Maar liefst 32 pagina’s telde de coronarichtlijn op de top. We moeten ons elke dag laten testen en zonder pcr-test en dubbele vaccinatie is het sowieso niet mogelijk om binnen te komen. Dit maakt het voor sommige landen onmogelijk om de klimaattop bij te wonen, met name in het zuidelijk halfrond. Terwijl het juist zo belangrijk is dat iedereen aanwezig, want alleen samen kunnen we het tij keren!

Komende dagen neem ik jullie mee achter de schermen van de klimaattop. Lees alvast hier mijn interview in Trouw.