Laat het niet aan de markt over om de Europese economie te vergroenen
In de overgang naar een groen Europa zonder fossiele brandstoffen, zijn zeldzame grondstoffen en eigen productie van duurzame technologie cruciaal. Voor beide zijn we nog erg afhankelijk van landen buiten Europa. “We moeten onafhankelijker worden van landen als China”, vindt ook Mohammed Chahim.
De Europese Commissie wil onafhankelijker worden van landen buiten de EU door meer grondstoffen in Europa te gaan delven. En door meer groene technologieën zelf te produceren. Als je weet dat 98% van de zeldzame aardmetalen in de EU afkomstig is uit China, en dat 86% van de lithium batterijen uit Azië komt, is dat een broodnodig.
“Bij de verdeling van zeldzame grondstoffen moet Europa – en niet de markt – duidelijk prioriteiten stellen”
Mohammed Chahim
Anderzijds komt de Commissie eindelijk tot inzicht over het falen van de marktwerking om de groene transitie tot een succesverhaal te maken. Bij de verdeling van zeldzame grondstoffen moet Europa – en niet de markt – duidelijk prioriteiten stellen.
De markt grijpt alleen wat ze zelf nodig heeft en kijkt niet naar wat de samenleving nodig heeft. Zeldzame grondstoffen moeten gaan naar sectoren waar ze het meest nodig zijn; waar bedrijven ze het meest efficiënt gebruiken en waar ze de meest positieve klimaatimpact maken.
Zeldzame grondstoffen
Hoe meer groene stroom de plaats zal innemen van fossiele brandstoffen, hoe meer het belang van metalen als lithium, grafiet, kobalt en nikkel toeneemt. Voor de productie van batterijen, maar ook voor generatoren van windmolens, fotovoltaïsche cellen van zonnepanelen en voor elektrolysers waarmee we groene waterstof kunnen produceren.
Met de huidige consumptiepatronen heeft de EU in 2050 bijna 60 keer meer lithium en 15 keer meer kobalt nodig dan ze nu verbruikt
De energietransitie is dus eigenlijk ook een materialentransitie. Als Europa zijn groene ambities waar wil maken, moeten we in de nabije toekomst de hand zien te leggen op tig keer meer van deze zeldzame grondstoffen.
Mijnbouw in Europa
Dat betekent dat we in Europa meer grondstoffen zelf moeten gaan delven. Hierbij kunnen we niet wegkijken van de impact die het winnen van grondstoffen heeft op mens en milieu.
We kunnen niet wegkijken van de impact die mijnbouw heeft op mens en milieu
De gezondheid en de veiligheid van de werknemers moet voorop staan, plaatselijke gemeenschappen moeten instemmen met werkzaamheden en we moeten mogelijke schadelijke milieueffecten grondig analyseren.
Geopolitiek
De energietransitie zal de verslaving van de westerse wereld aan fossiele brandstoffen doorbreken. Maar het betekent niet dat er zomaar een eind zal komen aan de geopolitieke dimensie van de energiebevoorrading in de wereld.
Neem China, met zijn monopolie op zeldzame metalen. De prijzen stegen het afgelopen jaar met ongeveer 70%. De aanvoer van grondstoffen is een geopolitiek instrument geworden. Des te belangrijker om in te zetten op strategische onafhankelijkheid.
Als de energiecrisis na de brutale invasie van Rusland in Oekraïne ons iets leerde, is het wel dat het bijzonder ongezond is om erg afhankelijk te zijn van één grote speler. Laten we onze fossiele verslaving niet inruilen voor een andere – even problematische – afhankelijkheid.
De aanvoer van grondstoffen is een geopolitiek instrument geworden
Als we onafhankelijk willen zijn, moeten we ook onze bevoorradingsketens diversifiëren. Het is daarom goed dat de Europese Commissie ook op zoek gaat naar wat ze zelf ‘gelijkgestemde’ landen noemt.
De Commissie wil daarom in 2030 voor geen enkele strategische grondstof voor meer dan 70% afhankelijk zijn van één enkel derde land. Europa haalt banden aan met landen zoals Chili, Brazilië, Kazachstan en Canada. Ook Oekraïne ligt in het vizier, maar door de oorlog is dat op korte termijn niet mogelijk.
Hergebruik
Op vlak van hergebruik is nog een wereld te winnen. Het is dan ook goed dat de Europese Commissie dit niet vergeet. 15% van het jaarlijkse verbruik van elke kritieke grondstof in de EU moet afkomstig zijn van recycling.
Hergebruik van kritieke grondstoffen vermindert de behoefte aan nieuwe opgravingen en kan de druk op het milieu sterk verminderen. Het is ook economisch interessant. Met recycling van materialen kunnen bedrijven kosten besparen.
