Uitspraak rechtsstaatmechanisme: Tijd van pappen en nathouden is voorbij

Morgen komt het Europees Hof van Justitie eindelijk met een langverwachte uitspraak over het rechtsstaatmechanisme. Dit mechanisme maakt het mogelijk om EU-fondsen stop te zetten wanneer lidstaten de rechtsstaat schenden. Hongarije en Polen spanden de rechtszaak aan, omdat het mechanisme ‘onrechtmatig’ zou zijn en tot ‘rechtsonzekerheid’ zou leiden.

Uit een eerder advies van het Hof blijkt al dat deze landen hoogstwaarschijnlijk geen gelijk krijgen. Als het aan de PvdA ligt, hadden we de geldkraan een jaar geleden al dichtgedraaid.

Het mechanisme is sinds 1 januari 2021 van kracht, maar de Commissie heeft al die tijd op het oordeel van het Hof gewacht. Hiermee is kostbare tijd verloren gegaan: het lijkt inmiddels onmogelijk om in te grijpen voor de Hongaarse verkiezingen in april, waar veel zorgen over een eerlijk verloop bestaan. Het is dus van groot belang dat de Commissie vanaf nu veel daadkrachtiger te werk gaat.

Thijs Reuten, rechtsstaatwoordvoerder van de PvdA-Eurodelegatie:
“Polen en Hongarije tonen met deze rechtszaak juist aan dat het mechanisme helemaal niet tot onzekerheid leidt: ze zijn in paniek, omdat ze weten dat het grote gevolgen zal hebben voor de portemonnee van Orbán en zijn autocratische vrienden. De tijd van pappen en nathouden is al heel lang voorbij. Daar blijven we de Europese Commissie en Raad aan herinneren, tot de Polen weer kunnen rekenen op onafhankelijke rechters en Hongarije weer een democratie is.”

Lara Wolters volgt de kwestie vanuit de Parlementscommissies juridische zaken en begrotingscontrole:
“Rechtszaken, brieven, richtlijnen – de Europese Commissie  kan zich niet blijven  verschuilen achter vertragingstactieken, als het Hof deze blokkade van Polen en Hongarije tegen inzet van het mechanisme eindelijk opheft. Maar dat Commissievoorzitter Von der Leyen niet komt opdagen bij het parlementsdebat stemt weinig hoopvol. De Commissie moet stoppen met hopen dat dit probleem zichzelf oplost en rechtsstaatschenders aanpakken.”