Minder zeggenschap voor de Fast Freddy’s

Minder zeggenschap voor de Fast Freddy’s

Het streven naar aandeelhouderswaarde is de laatste decennia steeds belangrijker geworden. Ook wanneer langetermijndoelen, zoals goed werkgeverschap en oog voor het milieu, daarvoor moeten wijken.

Vandaag stemt het Europees Parlement over een rapport dat bedrijven verplicht om meer maatschappelijke waarde te creëren en werknemers een zwaardere stem te geven in (overname-)beslissingen. Ik schrijf namens de PvdA in het Europees Parlement mee aan dit rapport.

Fast Freddy’ werd hij genoemd, de Amerikaanse investeerder Freddy Hassan die in 2007 het Osse medicijnenbedrijf Organon overnam. Binnen een jaar tijd had hij via papieren ingrepen het bedrijf omgevormd tot een aantrekkelijke overnamekandidaat. Het boek ‘de Zaak Organon’ van Jack Burger beschrijft hoe hij bijvoorbeeld door het afstoten van niet-winstegevende bedrijfstakken een onmiddellijke stijging van de beurswaarde heeft bereikt. Zo moest de onderzoeksafdeling snel na zijn intrede sneuvelen. De onderzoeksafdeling is immers op de lange termijn gericht, niet op winst.

Het belang van de aandeelhouders is leidend bij het topmanagement, terwijl andere belanghebbenden nauwelijks een stem hebben.

In 2009 wist hij het bedrijf met flinke winst door te verkopen aan een ander Amerikaans bedrijf. Het leverde hem 189 miljoen euro op, en kostte 2145 mensen in Oss hun baan. De grootste werkgever van de Brabantse provinciestad was ten prooi gevallen aan financiële trucs en onbeteugeld aandeelhouderskapitalisme.

Het laat zien dat de belangenstructuur is van bedrijven is verschoven, in het voordeel van aandeelhouders en in het nadeel van de samenleving. Het belang van de aandeelhouders is leidend bij het topmanagement, terwijl andere belanghebbenden nauwelijks een stem hebben. Het boek van Burger meldt dat in 1992 13% van de grootste Nederlandse bedrijven aandeelhoudersaarde in hun jaarverslag opnamen, twintig jaar later was dit 75%.

De Europese Commissie erkent dat dit kortetermijndenken een probleem is, en heeft toegezegd dit voorjaar te komen met wetsvoorstellen voor duurzame bedrijfsvoering.

De Europese Commissie erkent dat dit kortetermijndenken een probleem is, en heeft toegezegd dit voorjaar te komen met wetsvoorstellen voor duurzame bedrijfsvoering. Vooruitlopend daarop heeft het Europees Parlement een initiatiefrapport geschreven, waarin ik namens de sociaal-democraten de pen voer. Het rapport vraagt de Commissie om bedrijven te verplichten om met een bredere blik te kijken naar bedrijfsbelang: niet alleen vanuit het oogpunt van de aandeelhouders, maar vanuit alle belanghebbenden. Ook wordt opgeroepen om deze belanghebbenden meer zeggenschap te geven.

Het is een onderdeel van een grotere puzzel die op dit moment in het Europees Parlement gelegd wordt.

Het is een onderdeel van een grotere puzzel die op dit moment in het Europees Parlement gelegd wordt. Want niet alleen moeten de keerzijden van aandeelhouderskapitalisme worden aangepakt, bedrijven moeten ook zorgen dat ze in hun activiteiten geen schade aanrichten aan mens en milieu. Daarom werk ik op dit moment aan een rapport over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen, een rapport dat begin volgend jaar in stemming wordt gebracht.

Daarmee worden bedrijven die rekening houden met bredere maatschappelijke overwegingen steeds meer de norm. Slecht nieuws voor Fast Freddy, goed nieuws voor de samenleving.