Vier vragen en antwoorden over de nieuwe Europese CO2-heffing
Deze week bereiken we een finaal akkoord op een van de belangrijkste klimaatmaatregelen uit de Green Deal. Een CO2-heffing aan de Europese grens voor niet-Europese bedrijven die in de EU hun producten willen verkopen. In goed Brussels jargon: het Carbon Border Adjustment Mechanism, oftewel CBAM. Mohammed Chahim is trots met “de wereldwijde primeur.”
CBAM is het enige instrument dat we hebben om industrie wereldwijd te stimuleren om groener te produceren. Met deze richtlijn gaat de vervuiler echt betalen, en geven we een duwtje in de rug aan de rest van de wereld om hetzelfde te doen.
Wij zetten vier vragen en antwoorden over de Europese koolstofheffing op een rij. Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel? Laat het dan zeker weten.
Het artikel gaat verder onder de video.
1. First things first. Wat in hemelsnaam is een Europese CO2-heffing?
Bedrijven in de EU betalen al voor hun uitstoot, bedrijven buiten de EU vaak niet. Dat is niet eerlijk. Daarom introduceren we een CO2-heffing aan de Europese grens voor bedrijven buiten Europa.
Sommige Europese bedrijven verplaatsen hun productie naar buiten de EU om daar gratis uit te stoten en vervolgens gratis en voor niets die spullen in Europa te verkopen. Dat kan nu niet langer.
Twee vliegen in 1 klap dus. We zetten landen en grote bedrijven buiten de EU aan tot vergroening. En Europese bedrijven vluchten niet naar de andere kant van de wereld, omdat ze daar gratis kunnen vervuilen.
2. Is dit niet gewoon protectionisme, vermomd als klimaatbeleid?
Critici beweren dat de CBAM-wetgeving leidt tot discriminatie van bedrijven buiten de EU ten voordele van de Europese bedrijven. Dat is niet het geval, het gaat niet om een handelsbarrière. In Europa betalen bedrijven al voor hun uitstoot. We leggen alleen maar dezelfde regels op voor buitenlandse bedrijven.
Momenteel krijgen Europese bedrijven wel nog een bepaald aantal gratis uitstootrechten zodat ze kunnen concurreren met buitenlandse bedrijven. Het spreekt voor zich dat we deze gratis rechten uitfaseren naarmate we CBAM invoeren. Dezelfde regels voor iedereen.
Dankzij onze inzet vallen straks de elektriciteit-, aluminium-, staal-, kunstmestsector en de waterstofindustrie onder de nieuwe wetgeving. Sectoren die verantwoordelijk zijn voor een aanzienlijk deel van de wereldwijde CO2-uitstoot.
Ook zullen indirecte emissies onder de nieuwe wet vallen. Dit zijn bijvoorbeeld emissies die zijn vrijgekomen bij het opwekken van de elektriciteit die gebruikt werd bij het produceren van producten.
3. Betalen bedrijven dan niet dubbel wanneer ze ook in eigen land al betalen voor hun uitstoot?
Hier hebben we aan gedacht. Wanneer bedrijven in eigen land al betalen voor hun uitstoot aan hetzelfde tarief als dat in de EU gangbaar is, hoeven ze vanzelfsprekend niet nog een keer te betalen aan de Europese grens.
Met CBAM moedigen we de rest van de wereld eigenlijk aan om hetzelfde te doen als in de EU en ook hun bedrijven te laten betalen voor uitstoot. Zo’n systeem bestaat trouwens al in bijvoorbeeld Canada en de staat California in de VS.
4. Is dit niet oneerlijk voor ontwikkelingslanden?
Klimaatverandering slaat in arme landen vaak veel harder toe, terwijl zij nauwelijks hebben bijgedragen aan het probleem. Maar ook zij moeten vergroenen. Dat is belangrijk opdat zij in de toekomst grote spelers kunnen worden in de groene economie.
Om de transitie voor hen eerlijk te laten verlopen moeten we wel veel klimaatfinanciering voorzien. Daar maak ik me de komende tijd hard voor.
We spraken met de Europese klimaatwet af om er alles aan te doen om maximum anderhalve graad klimaatopwarming te halen. En wij hebben de Europese klimaatwet niet getekend om die vervolgens te breken.
Niet makkelijk, maar wel de enige optie. We kunnen het ons gewoonweg niet veroorloven om pessimistisch te zijn. Met CBAM leggen we een belangrijk deel van de klimaatpuzzel.
